Хураангуй
Эрх зүйн социологи нь эрх зүй, нийгмийн хүчин, хэм хэмжээ, институтүүдийн нөлөөгөөр хэрхэн бүрэлдэн тогтдог, эрх зүй ба нийгмийн огтлолцлыг судалдаг олон талт салбар юм. Энэхүү судалгааны талбар нь нийгмийн хэв журмыг сахиулах, зөрчлийг шийдвэрлэх, шударга ёсыг дэмжих зэрэг эрх зүйн нийгмийн болон соёлын хэмжүүрийг хөнддөг. Эрх зүйн социологи нь эртний үеийн софичдын дэвшүүлсэн санаа, тэдний бий болгосон онолоос эх үндсээ бүрдүүлэн, цаг хугацааны явцад олон сэтгэгчдийн нөлөөгөөр хөгжиж иржээ.
Энэхүү нийтлэлд эртний философчид болон орчин үеийн эрдэмтдийн, тодорхой хэмжээгээр эрх зүйн социологид тусгалаа олсон бүтээлүүдийн тоймыг багтаахыг хичээв. Үе үеийн сэтгэгчдийн бүтээлүүдийг судалснаар нийгмийн харилцааны талаар илүү гүнзгий ойлголттой болж, эрх зүйн тогтолцоо, түүний нийгэмд үзүүлэх нөлөөллийн талаар танин мэднэ.
Түлхүүр үгс: эрх зүйн социологи, нийгмийн харилцаа, эртний философичдийн үзэл санаа, орчин үеийн эрдэмтэд, эрх зүйн социологийн бүтээлүүд
Удиртгал
Эрх зүйн социологи нь социологи, эрх зүй, улс төр, антропологи болон бусад шинжлэх ухааны салбаруудын ойлголтод тулгуурлан, эрх зүй ба нийгмийн хоорондын харилцан үйлчлэлийг янз бүрийн өнцгөөс судалдаг олон талт салбар юм.
Нийгмийн шинжлэх ухааны өнцгөөс эрх зүйн социологи нь социологийн онол ба түүний аргын тусламжтай хууль тогтоомжийг бий болгох, тайлбарлах, хэрэгжүүлэхэд нийгмийн хүчин зүйлс хэрхэн нөлөөлж байгааг шинжилдэг. Энгийнээр хэлбэл, эрх зүй нь нийгэм дэх хувь хүн, бүлэгт нөлөөлж, тэр хэмжээгээр нийгмийн дэг журам, өөрчлөлтөд хувь нэмэр оруулдаг ба үүнтэй зэрэгцэн, нийгмийн үнэт зүйлс, эрх мэдлийн бүтэц, соёл, итгэл үнэмшил эрх зүйд тусгагддаг. Ийн эргэх холбоотой хариу үйлдэл үзүүлж байгаа нийгмийн динамикийг эрх зүйн социологи судалдаг байна.
Харин эрх зүйн шинжлэх ухааны хувьд эрх зүйн социологи нь эрх зүйн институтуудын хөгжил, үйл ажиллагаа, зан үйлийг зохицуулах, зөрчлийг шийдвэрлэхэд эрх зүйн гүйцэтгэх үүрэг, эрх зүйн хэм хэмжээ, нийгмийн үнэт зүйлс, эрх мэдлийн динамикийг тусгаж, хэлбэржүүлэх арга зам зэрэг өргөн хүрээний сэдвүүдийг судалдаг.
Түүнчлэн, социологийн шинжлэх ухааны хувьд эрх зүйн социологи нь социологийн ойлголтыг эрх зүйн шинжилгээтэй хослуулснаар нийгмийн дэг журмыг бүрдүүлэх эрх зүйн үүргийн талаар цогц ойлголтыг санал болгодог байна.
Үе үеийн сэтгэгчдийн бүтээлийг судалснаар нийгмийн харилцааны талаар илүү гүнзгий ойлголттой болоод зогсохгүй, эрх зүйн тогтолцоо, түүний нийгэмд үзүүлэх нөлөөллийн талаар танин мэднэ. Эртний философичид эрх зүйн социологийг өнөөгийн ойлголтоор яг таг тодорхойлоогүй байж болох ч эрх зүй, нийгэм, шударга ёсыг ойлгох орчин үеийн сэтгэлгээний үндэс суурийг тавьсан билээ. Тэдний засаглал, шударга ёс, ёс суртахууны талаар дэвшүүлж байсан үзэл бодол нь эрх зүйн тогтолцоо, нийгмийн хэм хэмжээг бүрдүүлсээр байна. Харин өнөө цагийн эрдэмтэд эрх зүйн орчинд шинээр гарч ирж буй асуудлууд, сорилтууд, өөрчлөлтүүдийг авч үзэн, эрх зүй болон нийгмийн хувьсан өөрчлөгдөж буй динамикийн талаар ойлголтыг санал болгодог. Тэдний санаа, дүн шинжилгээг судалснаар эрх зүйн хэм хэмжээ, институт нь нийгэм, соёл, улс төрийн өргөн хүрээтэй нөхцөл байдалтай хэрхэн огтлолцдог талаарх ойлголтоо ахиулж чадна.
Эхний хэсэгт эртний үеэс өнөөг хүртэлх эрх зүйн үзэл санааны хувьслыг танилцуулсан ба үргэлжлүүлэн эртний философичдын эрх зүйн үзэл санаа, орчин үеийн эрх зүйн сэтгэлгээ, үе үеийн эрх зүйн социологийн сэтгэлгээнд голлох нөлөө үзүүлсэн сэтгэгчид, тэдний бүтээлүүдийг тоймлон авч үзсэн. Ингэснээр, эрин үе дамжсан болон өнөө цагийн уншиж судлах эрх зүйн социологийн зарим бүтээлүүдийг санал болголоо.
Эртний үеэс өнөөг хүртэлх эрх зүйн үзэл санааны хувьсал
Эрт дээр үеэс өнөөг хүртэл эрх зүйн үзэл санаа нь философийн ойлголт, соёлын динамик, нийгмийн хувьслын харилцан үйлчлэлээр бүрэлдэн тогтсон олон талт өгүүлэмж гэлтэй. Месопотами[1], Египетийн эртний соёл иргэншлээс эхлээд орчин үеийн эрх зүйн тогтолцоо хүртэл эрх зүйн сэтгэлгээний хөгжил нь түүхэн нөхцөл байдлын нөлөөлөллийн улмаас бүрэлдэн тогтжээ. Энэхүү хувьсал нь хүн төрөлхтний шударга ёсын эрэлхийлэл, нийгмийн дэг журмын зохицуулалт, цаашилбал хууль дээдлэх үзэл санаа болон төлөвшсөн байна.
Эртний соёл иргэншил
Эртний Месопотами, Египетэд нийгмийн амьдралыг зохицуулах, маргааныг шийдвэрлэх эрх зүйн эртний тогтолцоо бий болсон. Хаммурапийн хууль, Египетийн үхэгсдийн ном зэрэг нь тус тусын нийгмийн үнэт зүйл, хэм хэмжээг тусгаж, шийтгэл, тэнгэрлэг шударга ёсны тухай авч үзсэн байдаг.
Сонгодог эртний үе
Эртний Грек, Ромд Платон, Аристотель, Цицерон зэрэг сэтгэгчид барууны эрх зүйн сэтгэлгээний үндсийг тавьжээ. Платоны “Хуулиуд”, Аристотелийн “Улс төр” бүтээлүүд нь хууль, шударга ёс, засаглалын хоорондын хамаарлыг судалсан бол, Цицероны бүтээлүүд нь хууль дээдлэх ёс, шударга ёсны зарчмуудын мөн чанарын талаарх ойлголтын суурийг тавьсан байдаг.
Үүний зэрэгцээ, дорнодод эртний Хятадын сэтгэгч Күнз эрх зүйн социологид хувь нэмрээ шууд утгаар нь оруулаагүй байж болох ч түүний сургаал, үзэл санаа эртний дорнын эрх зүйн сэтгэлгээ, нийгмийн зохион байгуулалтын хөгжилд гүн гүнзгий нөлөөлсөн байдаг. Тэрээр сургаалаар дамжуулан эелдэг, шударга нийгмийг бий болгоход чухал ач холбогдолтой, нинжин сэтгэл, үр хүүхдээ хайрлах, үнэнч байх зэрэг ёс суртахууны сайн чанаруудын талаар сургасан байдаг. Үүгээр зогсохгүй ариун журмын ёс зүй, нийгмийн дэг журам, эв найрамдлын ач холбогдлыг тайлбарласан.
Хууль, засаглал дахь ёс суртахууны үүрэг, нийгмийн хяналт, хуулийн эрх мэдэл ба нийгмийн хэм хэмжээний хоорондын харилцаа нь эрх зүйн социологийн хүрээнд авч үзэх асуудал билээ.
Дундад зууны үе
Дундад зууны үед эрх зүйн сэтгэлгээ нь шашны нөлөөнд орсон байдаг. Тухайн үед шашны сургаал номлол, Папын зарлигт үндэслэсэн Каноны хууль нь феодалын ёс заншил, хааны зарлигаар зохицуулагддаг иргэний эрх зүйн тогтолцоотой зэрэгцэн оршиж байв. Энэ үед шүүх, хуульчийн мэргэжил үүсэж, хуулийн байгууллагууд хөгжжээ.
Сэргэн мандалтын үе
Сэргэн мандалт, соён гэгээрлийн үед сэтгэгчид эрх зүйн сонгодог сэтгэлгээг дахин сонирхож, эрх зүй, нийгэм, засаглалын тухай шинэ санаануудыг гарган ирсэн. Гюго Гроций, Жон Локк, Монтескье зэрэг сэтгэгчид жам ёсны эрх, үндсэн хууль, эрх мэдлийн хуваарилалт зэрэг орчин үеийн эрх зүйн зарчмуудын үндсийг тавьжээ.
Орчин үеийн эрх зүйн тогтолцоо
Орчин үед үндэстэн улсууд бий болж, рационалист, позитивист зарчимд суурилсан хуульчилсан эрх зүйн тогтолцоо бий болсон. Жереми Бентам, Жон Стюарт Милл, Карл Маркс зэрэг эрх зүйн сэтгэгчид хуулийн мөн чанар, эрх мэдэлтэй харилцах харилцаа, нийгмийн шударга ёс, сайн сайхан байдлыг хангахад гүйцэтгэх үүргийн тухайд дэлгэрэнгүй судалжээ.
Шинэ үеийн эрх зүйн сэтгэлгээ
XX-XXI зуунд нийгэм, улс төр, технологийн өөрчлөлтийн динамикийн дагуу эрх зүйн сэтгэлгээ үргэлжлэн хөгжсөн. Харт, Рональд Дворкин, Марта Нуссбаум зэрэг эрх зүйн онолчид даяаршил, олон соёлт үзэл, технологийн шинэчлэлийн хүрээнд эрх зүйн тайлбар, шударга ёс, хүний эрхийн асуудлуудыг хөндсөн байдаг.
Эрх зүйн тогтолцоо нь цаг үеийн сорилтыг даван туулахын зэрэгцээ өөрчлөлтөд дасан зохицдог тул түүхийн туршид эрх зүйн үзэл санааны хувьсал тасралтгүй хөгжлөөр тодорхойлогддог. Чулуунд сийлсэн эртний хуулиас эхлээд хууль тогтоох танхимд боловсруулсан орчин үеийн хууль хүртэл хүн төрөлхтөн шударга ёсыг эрэлхийлэн, хуулийг дээдлэх болж, эрх зүйн сэтгэлгээг тэлжээ.
Эртний философичдийн эрх зүйн үзэл санаа
Эртний философичдын хууль, эрх зүй, нийгмийн талаарх мөнхийн мэргэн ухааныг хайрласан хэд хэдэн бүтээлийг дурдаж болно. Эдгээр бүтээлүүд нь хүний зан төлөв, нийгмийг төлөвшүүлэхэд хуулийн гүйцэтгэх үүргийг тодорхойлохын зэрэгцээ, хууль хэрхэн нийгэм, ёс суртахууны хэмжүүр болдог талаар авч үзжээ.
Платон “Хуулиуд” (ойролцоогоор МЭӨ 360 он)
Эртний философич Платон бүтээлдээ оновчтой хуулиудад захирагддаг идеал буюу төгс төгөлдөр нийгмийг төсөөлж, өөрийн үзэл санааг буулгажээ. Хууль тогтоомж, засаглал, шударга ёсыг судалснаар Платон хууль ба нийгмийн дэг журмын хоорондын уялдаа холбоог тайлбарлаж, эрх зүйн социологийг судлах үндэс суурийг тавьсан байна.
Аристотель “Улс төр” (ойролцоогоор МЭӨ 350 он)
Аристотель хуулийн мөн чанар, эрх зүйн байгууллагуудын үүрэг, засаглалын талаар гүнзгий судалсан. Тэрээр төрийн янз бүрийн дэглэмүүд болон тэдгээрийн эрх зүйн тогтолцоонд дүн шинжилгээ хийж, хууль ба нийгмийн хоорондын харилцан үйлчлэлийг дэлгэрэнгүй авч үзсэн байдаг.
Цицерон “Хуулийн тухай” (ойролцоогоор МЭӨ 52 он)
Ромын төрийн зүтгэлтэн, философич Цицерон байгалийн хуулийн зарчмууд болон тэдгээрийг нийгэмд хэрэглэх талаар тайлбарласан. Тэрээр хууль ба ёс суртахууны хоорондын уялдаа холбоог судалж, шударга ёс, тэгш байдлын төлөө тэмцэж байсан ба эдгээр нь эрх зүйн социологийн өнөөгийн судлагдахуун болжээ.
Цицерон “Үүргийн тухай” (МЭӨ 44)
Цицерон хууль ёсны үүрэг хариуцлага, нийгмийн хариуцлагын үндэс суурь болох ёс зүйн зарчмуудын талаар энэ бүтээлдээ буулгасан. Тэрээр ёс суртахууны зан үйл, хуультай холбоотой хүмүүсийн үүрэг хариуцлагыг судалж, нийгмийн эв зохицлыг хадгалахад шударга ёс, тэгш байдал, хууль дээдлэх нь чухал болохыг нотлон харуулжээ.
Сенека “Ашиг тусын тухай” (МЭ 20 орчим)
Сенека бүтээлдээ эрх зүйд онцгой анхаарал хандуулаагүй ч хүмүүсийн харилцаа, тэр дундаа эрх зүй, нийгмийн харилцан үйлчлэл, үүрэг хариуцлагын тухай мэдлэгийг өгсөн. Талархал ба нийгмийн эв нэгдлийн тухай Сенекагийн эргэцүүлэл нь хуулийн үүргийн ёс зүйн хэмжүүрүүдийн хэтийн төлөвийг тодорхойлжээ.
Плутарх “Зэрэгцээ амьдрал” (МЭ 100 орчим)
Плутарх алдартай Грекчүүд болон Ромчуудын намтраар дамжуулан эртний нийгэм дэх эрх зүй, улс төрийн байгууллагуудын талаар судалсан. Плутарх хувь хүмүүс болон тэдний хуультай харьцах зан үйлийн талаар дэлгэрэнгүй өгүүлж, эртний соёл иргэншлийн нийгмийн динамикийн талаар түүхэн ойлголтуудыг үлдээсэн байдаг.
Хэдийгээр эдгээр бүтээлүүд нь эрх зүйн социологийн бүтээл гэж бичигдээгүй ч эртний философичид эрх зүйн социологийн замыг зааж, мэргэн ухаан хайрлажээ. Платоны хамгийн тохиромжтой төр улсаас эхлээд Цицероны шударга ёс, Сенекагийн ёс суртахууны талаарх эргэцүүлэл нь хууль, нийгэм, шударга ёсны талаарх орчин үеийн сэтгэлгээг чиглүүлээд зогсохгүй эдүгээ ч хамааралтай хэвээр байна.
Эрх зүйн социологид орчин үеийн эрдэмтдийн оруулж буй хувь нэмэр
Орчин үеийн эрдэмтэд шүүмжлэлт хандлага, салбар хоорондын хэтийн төлөв, эмпирик судалгаа, норматив эргэцүүлэл хийх зэргээр эрх зүйн социологид хувь нэмэр оруулсаар байна. Тэд тогтсон хэм хэмжээ, практикт эргэлзэж, нийгэм, улс төр, эдийн засгийн үр нөлөөг судлах замаар эрх зүйн тогтолцоонд шүүмжлэлтэй дүн шинжилгээ хийдэг. Чухам эрх зүйн орчинд шударга бус, тэгш бус байдал, гадуурхах асуудлууд байгаа эсэхийг тодруулж, холбоотой асуудлуудыг хөндөн, шаардлагатай шинэчлэлийг олж илрүүлдэг гэж болно.
Эрдэмтэд социологи, улс төрийн шинжлэх ухаан, антропологи болон бусад салбаруудын үзэл баримтлалд тулгуурлан эрх зүйн үзэгдлийг шинжлэн, салбар дундын шинжлэх ухаанд хувь нэмэр оруулдаг. Салбар хоорондын хэтийн төлөв нь хуулийн олон талт мөн чанар, түүний нийгэмтэй харилцах харилцааг цогцоор нь ойлгох боломжийг олгодог.
Түүнчлэн судлаачид нийгмийн янз бүрийн бүлэг, нийгэмд эрх зүйн бодлогын нөлөөллийн эмпирик судалгаа хийдэг. Эмпирик судалгааг хийснээр эрүүгийн эрх зүй, хүний эрх, нийгмийн халамж зэрэг салбарын асуудлуудыг тодруулж, өгөгдөл, нотлох баримт дээр суурилсан бодлого боловсруулахад тусалдаг байна.
Үүнээс гадна, эрх зүйн хэм хэмжээ, практикт үнэлэлт дүгнэлт хийн, нийгмийн тэгш, хүртээмжтэй, нийтлэг сайн сайхан байдал, эрх зүйн тогтолцооны үндэс болсон зарчим, үнэт зүйлсийн талаар эргэцүүлэн норматив тогтолцоог санал болгодог.
Товчхондоо, өнөө цагийн эрдэмтдийн бүтээлийг судлах нь эрх зүй, нийгмийн харилцан үйлчлэлийг дүгнэх боломжийг олгоно. Орчин үеийн нөхцөл байдалд эрх зүйн тогтолцоонд тулгарч буй сорилт, боломжуудыг тодорхойлж, нийгэмд илүү шударга ёс, тэгш байдал, ардчилсан засаглалыг бэхжүүлэх хүчин чармайлтыг удирдан чиглүүлдэг.
Орчин үеийн алдартай эрдэмтэд болон тэдний эрх зүйн социологид оруулсан хувь нэмрийг дэлгэрүүлэн авч үзье.
Эмил Дюркхайм “Нийгэм дэх хөдөлмөрийн хуваагдал” (1893)
Дюркхайм эрх зүйн социологийн номдоо нийгмийн дэг журам, эв нэгдлийг хангахад эрх зүйн гүйцэтгэх үүргийн талаар ойлголтын үндэс суурийг тавьсан юм. Тэрээр эрх зүйн хэм хэмжээ, институт нь нийгмийн үнэт зүйл, хэм хэмжээг хэрхэн тусгаж, бататгаж байдгийг судалж, эрх зүйн тогтолцоонд нийгмийн интеграцчилал чухал болохыг онцлон тэмдэглэжээ.
Макс Вебер “Эдийн засаг ба нийгэм” (1922)
Веберийн эрх зүйн оновчтой байдлын үзэл баримтлал нь орчин үеийн нийгэм дэх эрх зүйг оновчтой болгож байгаа ч, тэр хэмжээгээр хүнд сурталжуулж байгааг онцолсон. Тэрээр албан ёсны дүрэм, журам, хүнд суртлаар тодорхойлогддог эрх зүйн оновчтой байдал нь эрх зүйн шийдвэр гаргах, засаглалыг бүрдүүлэх, эрх мэдэл, түүний динамик байдалд нөлөөлж байгааг судалжээ.
Карл Маркс “Капитал” (1867), “Коммунист тунхаг” (1848)
Маркс бүтээлүүддээ эрх баригч ангийн ашиг сонирхолд үйлчилдэг эрх зүйд шүүмжлэлт дүн шинжилгээ хийж, ангид суурилсан тэгш бус байдлыг мөнхжүүлэхэд эрх зүйн гүйцэтгэх үүргийг голлон авч үзсэн. Тэрээр хуулийг капиталист үйлдвэрлэлийн харилцааг тусган, бэхжүүлдэг нийгмийн хяналт, ноёрхлын хэрэгсэл гэж үзсэн.
Роско Паунд “Хууль дахь хамгийн тохиромжтой элемент” (1958)
Паудын нийгмийн инженерчлэлийн эрх зүйн онол нь эрх зүйн социологид үнэтэй хувь нэмэр оруулсан. Тэрээр эрх зүй бол нийгмийн инженерчлэлийн арга хэрэгсэл болох ач холбогдолтой, өөрчлөгдөж буй нийгмийн хэрэгцээ, нөхцөл байдалд нийцсэн эрх зүйн шинэчлэл, бодлогоор дамжуулан нийгмийн сайн сайхан, шударга ёсыг хөхүүлэн дэмжих явдал хэмээн үзсэн.
Роберт К.Мертон “Нийгмийн онол ба нийгмийн бүтэц” (1949)
Мертоны гажуудал ба нийгмийн бүтцийн онол нь хууль, нийгмийн дэг журмын хоорондын хамаарлыг ойлгоход хувь нэмэр оруулсан. Тэрээр нийгмийн хэм хэмжээ, үнэт зүйлс, гажуудал нь гэмт хэргийн тухай хуулийн тодорхойлолт хийгээд бодлогыг тодорхойлоход хэрхэн нөлөөлж, эрх зүйн хариу үйлдэл болдогийг судалжээ.
Никлас Луманн “Нийгмийн ялгарал” (1982)
Луманны боловсруулсан системийн онол нь орчин үеийн эрх зүйн тогтолцооны ойлголтыг санал болгосон. Тэрээр эрх зүйг өөрийн логик, динамикийн дагуу үйл ажиллагаа явуулдаг, нийгмийн бусад дэд системүүдтэй харилцан үйлчлэлцдэг бие даасан нийгмийн тогтолцоо гэж үзжээ.
Пьер Бурдье “Практикийн онолын тойм” (1972)
Бурдьегийн нийгмийн салбаруудын онол нь хуулийн мэргэжил, байгууллагуудын нийгмийн динамикийг ойлгох хүрээг бүрдүүлсэн. Тэрээр эрх зүйн элитүүд бэлгэдлийн болон соёлын капиталыг хянах замаар эрх зүйн практик, үр дагаврыг бий болгож, нийгэм дэх эрх мэдлийн харилцаанд нөлөөлж байгааг судалжээ.
Эдгээр дурдсан болон орчин цагийн бусад эрдэмтэд эрх зүй, нийгэм, нийгмийн өөрчлөлтийн харилцан үйлчлэлийн талаарх ойлголтыг баяжуулж, эрх зүйн социологид томоохон хувь нэмэр оруулсан. Тэд өөрсдийн онолын ойлголт, эмпирик судалгаагаар эрх зүйн тогтолцооны динамик, хувь хүн, нийгэмд үзүүлэх нөлөөллийн талаарх ойлголтыг ахиулжээ.
Дүгнэлт
Энэхүү нийтлэлд эрт дээр үеэс өнөөг хүртэл эрх зүйн социологийн салбарыг бүрдүүлсэн эртний болон орчин үеийн сэтгэгчдийн гол бүтээлүүдийн тоймыг танилцуулав.
Эртний соёл иргэншлээс эхлээд Месопотами, Египет, Хятадын хууль дүрэм, философийн үзэл баримтлал нь хожмын эрх зүйн сэтгэлгээний үндэс суурийг тавихад чухал ач холбогдолтой болохыг онцлон тэмдэглэв. Шударга ёс, засаглал, ёс суртахууны талаарх ойлголтын үндсийн тавьсан Платон, Аристотель зэрэг эртний философичдын бүтээлүүдийн талаар дурдсан.
Түүнчлэн, Эмиль Дюркхайм, Макс Вебер, Карл Маркс зэрэг нэрт эрдэмтдийн үндсэн бүтээлүүдийг танилцуулсан. Дюркхаймын нийгмийн эв нэгдэл, эрх зүйн хэм хэмжээний талаарх судалгаа, Веберийн орчин үеийн нийгэм дэх эрх зүйн оновчтой байдлын дүн шинжилгээ, Марксын капиталист эрх зүйн тогтолцооны шүүмжлэл нь нийгмийн дэг журам, тэгш бус байдлыг бүрдүүлэхэд хуулийн гүйцэтгэх үүргийн талаар бүтээлүүд нь эрх зүйн социологид үнэлж баршгүй хувь нэмэр оруулжээ.
Нийтлэлд Роско Паунд, Никлас Луманн, Пьер Бурдье зэрэг сүүлийн үеийн сэтгэгчдийн оруулсан хувь нэмрийг тодруулсан. Паунд нийгмийн, хууль эрх зүйн бие даасан байдал, Луманны системийн онол, Бурдье эрх зүйн элитүүд болон эрх мэдлийн динамик зэрэг судалгаа нь орчин үеийн эрх зүйн тогтолцоо, тэдгээрийн нийгэмд үзүүлэх нөлөөллийг авч үзсэн байдаг.
Дүгнэж хэлэхэд, дурдсан бүтээлүүдийн эрх зүйн социологийн салбар хоорондын шинж чанар, түүхэн болон орчин үеийн шинжлэх ухаанд оруулсан хувь нэмрийг хууль, нийгэм, нийгмийн өөрчлөлттэй уялдаа холбоог тодрууллаа.
Ж.Танан
Зүүлт тэмдэглэл
[1] Месопотами Тигр-Ефрат голын хооронд оршиж байсан баруун Азийн түүхэн газар нутгийн нэр.
Месопотамид тариачдын хүй хамтлагт төр хамгийн анх буюу 6000 орчим жилийн өмнө үүсжээ.
#ХуульчШувуухай #LawyerBirdie #ЭрхЗүйнБлог #ЭрхЗүйнСоциологи #СоциологийнБүтээлүүд #РоскоПаунд #НикласЛуманн #ПьерБурдье #Платон #Аристотель #Цицерон #Сенека #Плутарх #ЭмилДюркхайм #МаксВебер #КарлМаркс #РобертМертон #РоналдДворкин #ГюгоГроций #ЖонЛокк #Монтескье #ТандХэрэгтэйМэдээлэл
.