“Төрийн тухай төсөөллийн хувьсгал, хөгжил”, “Төрийг тодорхойлох орчин үеийн хандлагууд” сэдвийн эрэгцүүлэх асуултын хариултууд

Төрийг тодорхойлох орчин үеийн хандлагууд-ЭрэгцүүлэхАсуулт

0:00

“Төрийн тухай төсөөллийн хувьсгал, хөгжил”

1.     Төрийн тухай тогтсон томьёолол бий болгож болох уу? Үндэслэлийг тайлбарлана уу.

Төрийн тухай тогтсон томьёоллыг бий болгох нь тогтвортой, урьдчилан таамаглахуйц байдлыг хангах үүднээс үзэл баримтлалын хувьд сонирхол татахуйц боловч, практикт ихээхэн бэрхшээлтэй гэж харж байна.

Төр нь нийгэм, эдийн засаг, соёл, улс төр зэрэг тоо томшгүй олон хүчин зүйлийн нөлөөнд автдаг, нарийн төвөгтэй, динамик шинж чанартай учраас төрийн тухай тогтсон томьёолол нь дотоод, гадаад дарамт шахалтаас үүдэлтэй байнгын өөрчлөлт хувьсал, дасан зохицох байдлыг үл тоомсорлож, цаг хугацаанд нь царцаана гэсэн үг юм.

Төрөл бүрийн оролцогч талууд төр гэж юу байх, хэрхэн ажиллах талаар ялгаатай байр суурьтай байдаг. Тогтсон томьёолол нь тодорхой ашиг сонирхол, эсвэл үзэл суртлыг бусдаас илүүд үзэх нөхцөл байдлыг үүсгэж, нийгэм дэх тодорхой бүлгүүдийн зөрчилдөөн үүсгэж, эсвэл аль нэг талыг гадуурхагдахад хүргэнэ.

Төрийн чухал шинж чанаруудын нэг нь өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицож, шинээр гарч ирж буй сорилтуудыг шийдвэрлэх юм. Тогтсон томьёолол нь энэхүү дасан зохицох чадварыг дарангуйлж, төрийг уян хатан бус болгож, шинэ аюул заналхийлэл, боломжуудад үр дүнтэй хариу өгөх чадваргүй болгоно.

Төр, иргэд хоорондын харилцаа нь харилцан үүрэг хариуцлагыг илэрхийлдэг, уян хатан нийгмийн гэрээгээр зохицуулагддаг. Тогтсон томьёолол нь хүн амын хувьсан өөрчлөгдөж буй хэрэгцээ, хүлээлтийг тусгаагүй хатуу хязгаарлалтыг бий болгож, нийгмийн гэрээг алдагдуулж болзошгүй.

Төрийг бүрдүүлэхэд түүхэн нөхцөл байдал, тэр дундаа өнгөрсөн үйл явдлууд, соёлын хэм хэмжээ, институтийн бүтэц зэрэг нь гүн гүнзгий нөлөөлсөн байдаг. Эдгээрийг статик гэж үзвэл, улсын хөгжлийг тодорхойлсон түүхэн замналыг үл тоомсорлож, түүний үндэс, мөн чанараас салгахад хүргэж болзошгүй.

Төрийн тухай тогтсон томьёолол бий болгох санаа нь онолын хувьд сонирхол татахуйц мэт санагдаж болох ч, практик дээр энэ нь улс орнуудын төрөлхийн нарийн төвөгтэй, динамик байдал, хүн амын хэрэгцээ, хэтийн төлөвөөс шалтгаалж хэрэгжих боломжгүй гэж харж байна. Харин үүний оронд шударга ёс, тэгш байдал, хариуцлагын үндсэн зарчмуудыг баримталж, өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицож, хувьсан өөрчлөгдөж чадах хүртээмжтэй засаглалын тогтолцоог хөгжүүлэхэд анхаарал хандуулбал зохилтой.

2.     Төрийг гадаад дур төрхөөр болон институтчилэн тодорхойлохын ялгаа юунд орших вэ?

Төрийн гадаад болон институтчилэн тодорхойлохын ялгаа

• Төрийг гадаад дүр төрхөөр тодорхойлох

Төрийг олон улсын тогтолцооны хүрээнд дэлхийн тавцанд бусад улстай харилцахдаа тусгаар тогтносон, бие даасан байдалтайгаар улс орны дотоод асуудлаа зохицуулах, гүйцэтгэх чиг үүргийг гадаад дүр төрхөөр тодорхойлох гэнэ. Төрийг олон улсын хамтын нийгэмлэгт бусад улс хүлээн зөвшөөрсөн, тодорхой хил хязгаартай бүрэн эрхт байгууллага гэж үздэг. Энэ өнцгөөс нь харвал, төрийг дипломат харилцаатай, гэрээ хэлцэл хийдэг, олон улсын байгууллагад оролцдог эрх зүй субъект гэж үзнэ.

• Төрийг институтчилэн тодорхойлох

Төрийг түүний дотоод бүтэц, институт, засаглалын механизмаар институтчилэн тодорхойлно. Төрийн байгууллагын үүрэг, эрх зүйн орчин, захиргааны үйл явц зэрэг төрийн дотор эрх мэдлийг хэрхэн зохион байгуулж, хэрэгжүүлж байгааг харна. Энэ үүднээс төрийг нийгмийг зохицуулах, дэг журмыг сахиулах, нийгмийг үйлчилгээгээр хангах цогц тогтолцоо гэж үзнэ. Энэхүү тодорхойлолт нь төрийн чиг үүрэг, хууль тогтоох, хэрэгжүүлэх, шүүх, үйлчилгээ үзүүлэх, иргэний нийгэм, хувийн хэвшил, төрийн бус бусад байгууллагатай харилцах харилцааг багтаана.

3.     Төрийг байнга хувьсан өөрчлөгдөж байдаг зүйл гэж ойлгож болох уу?

Төрийг байнга хувьсан өөрчлөгдөж байдаг зүйл гэж ойлгож болно. Энэхүү тасралтгүй хувьсалд нийгмийн өөрчлөлт, улс төрийн динамик, дэлхийн харилцан уялдаа холбоо, эрх зүй, институтийн шинэчлэл, иргэдийн оролцоо, хямрал зэрэг хэд хэдэн хүчин зүйл нөлөөлдөг.

Нийгэм нь өөрөө динамик бөгөөд цаг хугацааны явцад өөрчлөгдөхийн хэрээр төрийн бүтэц, чиг үүрэг өөрчлөгддөг. Хүн ам зүйн өөрчлөлт, соёлын хэм хэмжээ, технологийн дэвшил, эдийн засгийн нөхцөл байдал зэрэг нь төрийн үйл ажиллагаа, хэрэгжүүлж буй бодлогод нөлөөлдөг.

Улс төрийн хөдөлгөөн, сонгуулийн мөчлөг, удирдлагын өөрчлөлт зэрэг нь төрийн институт, бодлогыг тодорхойлдог бөгөөд хүч чадлын динамик, үзэл суртлын өөрчлөлтөөс хамааран төрийн засаглалын хэлбэрүүд өөрчлөгддөг жамтай.

Өөр хоорондоо улам бүр холбоотой болж буй ертөнцөд улс орнууд дэлхийн чиг хандлага, олон улсын гэрээ хэлэлцээр, үндэстэн дамнасан сорилтуудын нөлөөнд автдаг. Уур амьсгалын өөрчлөлт, шилжилт хөдөлгөөн, терроризм зэрэг асуудлууд нь улс орнууд дэлхийн тавцан дахь бусад оролцогчидтой хамтран ажиллахыг шаарддаг.

Улс орнууд алдаа дутагдлаа засах, үр ашгаа дээшлүүлэх, өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицох зорилгоор хууль эрх зүйн болон институтийн шинэчлэлийг хийдэг. Эдгээр шинэчлэл нь Үндсэн хуульдаа өөрчлөлт оруулах, төрийн байгууллагуудын бүтцээ өөрчлөх, шинэ хууль тогтоомж батлах зэрэг байж болно.

Иргэдийн оролцоо, идэвх нь төрийн хувьслыг төлөвшүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Нийгмийн шударга ёс, хүний ​​эрх, байгаль орчныг хамгаалах болон бусад шалтгааны төлөөх хөдөлгөөнүүд нь олон нийтийн санаа бодол, бодлогын хөтөлбөр, байгууллагын өөрчлөлтөд нөлөөлж болно.

Дотоод болон гадаад хямрал нь улсын доторх томоохон өөрчлөлтийг хурдасгадаг. Дайн, байгалийн гамшиг, эдийн засгийн уналт, нийгмийн эрүүл мэндийн онцгой байдал зэрэг нь засгийн газруудыг шинэ бодлого хэрэгжүүлэх, тэргүүлэх чиглэлийг дахин үнэлэх, засаглалын шинэлэг арга барилыг хэрэгжүүлэхэд түлхэц болно.

Төр бол хөдөлгөөнгүй бүтэц биш, харин дотоод, гадаад дарамт, нийгмийн өөрчлөлт, иргэдийн эрэлт хэрэгцээнд хариу үйлдэл үзүүлдэг динамик, хувьсан өөрчлөгдөж байдаг тогтолцоо юм. Энэхүү байнгын хувьслыг ойлгож, дасан зохицох нь үр дүнтэй засаглал, нийгмийн тогтвортой байдал, дэвшлийг хадгалахад зайлшгүй шаардлагатай.

4.     Төрд өөрчлөгдөшгүй тогтвортой шинж бий юу?

Төр нь байнгын хувьсал, өөрчлөлтөд өртдөг ч цаг хугацааны явцад тогтворждог тодорхой өөрчлөгдөшгүй, тогтвортой шинж чанартай байдаг. Эдгээр шинж чанарууд нь төрийн мөн чанар, чиг үүргийг ойлгох үндэс суурь болдог.

Төрийн үндсэн шинжийн нэг нь тогтоосон нутаг дэвсгэрийн хил хязгаар юм. Эдгээр хил хязгаар нь улсын нийтлэг эрх мэдэл, газарзүйн цар хүрээг тогтоодог. Хилийн маргаан, нутаг дэвсгэрийн өөрчлөлт гарч болзошгүй ч нутаг дэвсгэрийн тухай ойлголт төрийн тогтвортой шинж хэвээр байна.

Бүрэн эрхт байдал гэдэг нь төрийн дээд эрх мэдэл, түүний нутаг дэвсгэрийн хүрээнд тусгаар тогтнолыг хэлнэ. Энэ нь төрийн хууль тогтоох, хэрэгжүүлэх, дотоод хэргийг удирдах, олон улсын тавцанд бусад улстай харилцах чадварыг багтаадаг. Бүрэн эрхт байдлын хэрэгжилт нь өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдлын дагуу хувьсан өөрчлөгдөж болох ч үзэл баримтлал нь өөрөө төрийн үндсэн шинж хэвээр байна.

Төр нь бодлого хэрэгжүүлэх үүрэгтэй төрийн аппаратаас бүрддэг. Үүнд гүйцэтгэх, хууль тогтоох, шүүх эрх мэдлийн салбарууд, түүнчлэн захиргааны агентлагууд болон бусад байгууллагууд орно. Засгийн газрын тодорхой хэлбэр, бүтэц нь улсуудад харилцан адилгүй байж болох ч удирдах байгууллага нь тогтвортой шинжтэй байдаг.

Улс нь нутаг дэвсгэрийнхээ хил хязгаарт оршин суудаг, түүний эрх мэдэлд захирагддаг хүн амаас бүрддэг. Хүн амын тоо, бүтэц, тархалтын өөрчлөлт зэрэг цаг хугацааны явцад хүн ам зүйн өөрчлөлт гарч болох ч байнгын оршин суугч хүн амтай байх нь улсын шинж юм.

Төрийн эрх мэдлийг иргэд болон олон улсын хамтын нийгэмлэг хүлээн зөвшөөрч буйг хууль ёсны байдал гэнэ. Энэ нь эрх зүйн орчин, түүхэн уламжлал, ардчиллын үйл явц, үр дүнтэй засаглал зэрэг янз бүрийн эх сурвалжаас гаралтай. Хууль ёсны байдал нь маргаантай, эсвэл хэлбэлзэлтэй байж болох ч төрийн хууль ёсны байдлыг тодорхой хэмжээгээр хадгалах хэрэгцээ тогтмол хэвээр байна.

Төр нь дэг журмыг сахиулах, нийгмийг үйлчилгээгээр хангах, иргэдийн эрх, аюулгүй байдлыг хамгаалах, нийтийн сайн сайхныг дэмжих зэрэг тодорхой үндсэн зорилгод үйлчилдэг. Төрөөс баримталж буй тодорхой бодлого, тэргүүлэх чиглэлүүд хувьсан өөрчлөгдөж болох ч үндсэн зорилго нь цаг хугацааны явцад харьцангуй тогтвортой хэвээр байна.

Төр нь өөрчлөгдөж, дасан зохицож байдаг ч эдгээр өөрчлөгдөшгүй шинж нь түүний мөн чанар, чиг үүргийг ойлгох хүрээг бүрдүүлдэг. Эдгээр нь өөр өөр түүхэн нөхцөл байдал, засаглалын бүтцийн өөрчлөлтийг даван туулах үндсэн зарчмууд болж үйлчилдэг.

“Төрийг тодорхойлох орчин үеийн хандлагууд”

1.     Легист хандлагаар "хууль=төр" гэж ойлгож болох уу?

Хуулийн үзэл баримтлалын хувьд "хууль=төр" гэх нийгмийн дэг журам, засаглалын анхдагч үндэс нь эрх зүйн ач холбогдлыг онцолсон хууль зүйн шинжлэх ухааны сэтгэлгээ бүхий эрх зүйн позитивизмын хүрээнд ойлгож болно. Энэ үүднээс төрийг эрх зүйн эцсийн эх сурвалж гэж үзэж, эрх зүйн тогтолцоог төр эрх мэдлээ хэрэгжүүлэх, нийгмийг зохицуулах үндсэн механизм гэж үздэг.

Эрх зүйн позитивизмын дагуу хуулийн эрх мэдэл төрөөс үүсэлтэй. Төр нь тухайн нутаг дэвсгэрийн бүрэн эрхт байгууллагын хувьд хууль тогтоох, хэрэгжүүлэх, тайлбарлах эрхтэй. Энэ үүднээс авч үзвэл, хууль ёсны байдал нь аливаа ёс суртахууны болон байгалийн жам ёсны зарчмаас илүүтэйгээр түүнийг төрөөс тунхаглахад үндэслэдэг.

Легист хандлагад төр нь хууль тогтоомжийг эх сурвалж, эрх мэдлийн түвшнээр нь ангилж, шаталсан эрх зүйн тогтолцоог бий болгодог. Үүнд Үндсэн хууль, хууль тогтоомж, захиргааны зохицуулалт, шүүхийн хууль багтдаг. Төр эдгээр хуулиудыг өөрийн үндсэн хууль, эрх зүйн орчинтой нийцүүлэхийг баталгаажуулдаг.

Төр нь гүйцэтгэх болон шүүх эрх мэдлээр дамжуулан хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх, шийдвэрлэх үүрэгтэй. Хууль сахиулах байгууллага нь хуулийг дээдлэн, зөрчлийг шалгадаг бол шүүх нь маргааныг шийдвэрлэх, шударга ёсыг хэрэгжүүлэхэд хуулийг тайлбарлан хэрэглэнэ. Төр хүч хэрэглэх монополь эрх зүйн хэм хэмжээг дагаж мөрдөх боломжийг олгодог.

Хууль зүйн үүднээс авч үзвэл төрийн үндсэн чиг үүрэг нь хууль дээдлэх замаар нийгмийн хэв журам, тогтвортой байдлыг тогтоох, хадгалах явдал юм. Төр хууль тогтоомжийг баталж мөрдүүлснээр хувь хүний ​​зан үйлийг зохицуулж, зөрчлийг шийдвэрлэж, иргэдийнхээ эрх ашгийг хамгаалдаг. Энэ нь эмх замбараагүй байдлаас урьдчилан сэргийлж, урьдчилан таамаглах боломжтой, эмх цэгцтэй нийгмийг бий болгодог.

Эрх зүйн позитивизм нь ихэвчлэн эрх зүйн дүрэм, журмын үндсэн агуулга, ёс суртахууны үр дагавраас илүүтэй албан ёсны шинж чанарт анхаарлаа хандуулж, хууль тогтоомжид албан ёсны хандлагыг баримталдаг. Энэ үүднээс авч үзвэл, хуулийн хүчин төгөлдөр байдал нь ёс суртахууны болон ёс зүйн зарчимд нийцэж байгаа эсэхээс илүүтэйгээр, албан ёсоор батлагдсан, тогтсон эрх зүйн хэм хэмжээнд нийцэж байгаагаар тодорхойлогддог.

Дүгнэж хэлэхэд, легист хандлагын хүрээнд "хууль=төр" нь нийгмийг удирдах, нийгмийн дэг журмыг сахиулах үндсэн хэрэгсэл болох хуулийг бий болгох, хэрэгжүүлэх, шийдвэрлэх төрийн гол үүргийг тусгадаг.

2.     М.Веберийн “төр бол хууль ёсны хүч” гэснийг гартаа буу барьсан дээрэмчний тушаалаас хэрхэн ялгах вэ?

Макс Веберийн “төр бол хууль ёсны хүч” гэсэн үзэл баримтлал нь тухайн нутаг дэвсгэрт хууль ёсны дагуу монополь эрхийг төр эзэмшдэг гэсэн санааг илэрхийлдэг. Энэхүү хууль ёсны байдал нь төрийн эрх мэдлийг иргэд, нийгэм хүлээн зөвшөөрснөөр бий болдог. Гэсэн хэдий ч төрийн хууль ёсны хүч хэрэглэхийг буутай дээрэмчний тушаалаас ялгахын тулд хэд хэдэн үндсэн ялгааг ойлгох шаардлагатай.

Төрийн албадлагын эрх нь нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдсөн эрх зүйн орчин, институтийн бүтцэд суурилдаг. Энэхүү эрх мэдэл нь Үндсэн хуулийн заалтууд, тогтоосон хууль тогтоомж, журмаас үүдэлтэй. Харин дээрэмчний тушаал нь хууль ёсны үндэслэлгүй бөгөөд зөвхөн айлган сүрдүүлэхэд үндэслэдэг.

Төрийн эрх мэдэл нь эрх баригчдын зөвшөөрөлд суурилдаг бөгөөд энэ нь иргэд төрөөс дэг журам сахиулах, эрх ашгаа хамгаалах зорилгоор албадлагын эрхийг ерөнхийд нь хүлээн зөвшөөрдөг гэсэн үг юм. Энэхүү зөвшөөрлийг ихэвчлэн сонгууль, засаглалд оролцох зэрэг ардчилсан үйл явцаар илэрхийлдэг. Харин дээрэмчний тушаал нь хүмүүсийн зөвшөөрөлгүй, эсэргүүцэл, эсвэл айдастай тулгардаг.

Төр нь түүний байгууллага, эрх зүйн тогтолцоо, хууль сахиулах байгууллагууд, төрийн эрх мэдлийн хяналт тэнцвэрийг агуулсан албан ёсны институтийн хүрээнд үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Эдгээр байгууллагууд нь хариуцлага, ил тод байдал, хууль дээдлэх ёсыг хангах зорилготой юм. Харин дээрэмчин нь аливаа албан ёсны институтийн хүрээнээс гадуур үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд эрх зүй хийгээд ёс зүйн хязгаарлалтад захирагддаггүй.

Нийтийн эрх ашгийг хамгаалах, хувь хүний ​​эрхийг хамгаалах, нийтийн хэв журмыг сахиулах, нийгэмд шударга гэж үздэг хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх зорилгоор төрийн хүч хэрэглэх явдлыг ерөнхийдөө хууль ёсны гэж үздэг. Харин дээрэмчний тушаал нь хувийн ашиг сонирхол, эсвэл нийгэмд хууль ёсны гэж хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй гэмт хэргийн зорилготой байдаг.

Төр нь ардчилсан үйл явц, хууль эрх зүйн механизм, олон нийтийн хяналт зэрэг олон төрлийн хариуцлага, хяналтыг хэрэгжүүлдэг. Төрийн албан хаагчид, хууль сахиулах байгууллагууд эрх мэдлээ урвуулан ашигласан тохиолдолд хариуцлага хүлээнэ. Харин дээрэмчин ямар ч хариуцлага, хяналтгүйгээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг бөгөөд хууль эрх зүйн болон ардчилсан хязгаарлалтад өртдөггүй.

Дүгнэж хэлэхэд, төр, буутай дээрэмчин хоёулаа бие махбодын хүч хэрэглэж болох ч тэдний үйл ажиллагааны хууль ёсны байдал нь үндсэндээ өөр байдаг. Төрийн хүч хэрэглэх нь хууль ёсны эрх мэдэл, олон нийтийн зөвшөөрөл, институтийн тогтолцоо, хууль ёсны зорилго, хариуцлагын механизмд суурилдаг бол дээрэмчний тушаалд эдгээр чухал элементүүд байхгүй бөгөөд хууль бус байдаг.

3.     Төрийн хүлээн зөвшөөрөгдөх байдлыг хууль зүйн болон социологийн хандлагын үүднээс тайлбарлана уу?

Төрийг хүлээн зөвшөөрөх нь хууль зүйн хийгээд социологийн аль аль хандлагын үүднээс тайлбарлаж болох агаад тус бүр олон улсын хамтын нийгэмлэг дэх улсуудыг хүлээн зөвшөөрөх үйл явц, үр дагаврын талаарх ойлголтыг өгнө.

Хууль зүйн хандлага

Хууль зүйн үүднээс авч үзвэл төрийг хүлээн зөвшөөрөх гэдэг нь олон улсын эрх зүйн хүрээнд нэг улс оршин тогтнох, бүрэн эрхт субъект гэж албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөгдөхийг хэлнэ. Энэхүү хүлээн зөвшөөрөлт нь ихэвчлэн дипломат шугамаар явагддаг бөгөөд дипломат төлөөлөгчөө солилцох, дипломат харилцаа тогтоох, гэрээ, хэлэлцээрт гарын үсэг зурах зэрэг үйл ажиллагааг хамарч болно.

Хууль зүйн үүднээс төрийг хүлээн зөвшөөрөх

Олон улсын эрх зүйд улс ба төрийн тодорхой шалгуур, тухайлбал тодорхой нутаг дэвсгэр, байнгын хүн ам, засгийн газар, бусад улстай харилцах чадавхыг хүлээн зөвшөөрдөг. Хүлээн зөвшөөрөх нь эдгээр шалгуурыг хангаж байгаа эсэхийг үнэлэхэд суурилдаг.

Улсыг бусад улс хүлээн зөвшөөрсний дараа нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, дипломат халдашгүй дархан байдал, олон улсын байгууллагад элсэх зэрэг олон улсын эрх зүйн хүрээнд тодорхой эрх, үүрэг хүлээдэг. Хүлээн зөвшөөрөх гэдэг нь тухайн улсын нутаг дэвсгэр дэх бүрэн эрх, эрх мэдлийг хүлээн зөвшөөрөхийг хэлнэ.

Хүлээн зөвшөөрөх нь нэг талт буюу улс өөр улсыг хүлээн зөвшөөрөх шийдвэрийг бие даан гаргах, эсвэл олон талт, олон улс хамтран шинэ улсыг хүлээн зөвшөөрч болно. Олон талт хүлээн зөвшөөрөлт нь олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хүрээнд илүү чухал ач холбогдолтойн дээр хууль ёсны шинж чанартай байдаг.

Зарим тохиолдолд улсууд хилийн маргаан, засаглалын дотоод асуудал, олон улсын хэм хэмжээг дагаж мөрдөх зэрэг тодорхой асуудлуудыг шийдвэрлэх хүртэл нөхцөл тавьж хүлээн зөвшөөрч болно. Нөхцөлтэй хүлээн зөвшөөрөх нь улс орнуудад өөрсдийн зан төлөвт нөлөөлөх хөшүүргийг хадгалахын зэрэгцээ шинээр гарч ирж буй улс орнуудад дэмжлэг үзүүлэх боломжийг олгодог.

Социологийн хандлага

Социологийн үүднээс авч үзвэл төрийг хүлээн зөвшөөрөх нь хууль ёсны албан ёсны байдлаас давсан нийгмийн цогц үйл явц, динамикийг хамардаг. Социологичид төрийг хүлээн зөвшөөрөх нь олон улсын тогтолцооны хүрээнд нийгмийн харилцан үйлчлэл, өвөрмөц байдал, эрх мэдлийн харилцааны өргөн хүрээг хамарсан хэв маягийг хэрхэн бүрдүүлж, тусгаж байгааг судалдаг.

Социологийн үүднээс төрийг хүлээн зөвшөөрөх

Төрийг хүлээн зөвшөөрөх нь хүлээн зөвшөөрөгдсөн төр болон түүний иргэдийн хувьд үндэсний болон төрийн өвөрмөц байдал, тухайн улсын бүрэн эрхт байдал, харьяалагдах мэдрэмжийг бэхжүүлдэг.

Төрийг хүлээн зөвшөөрөх нь олон улсын тогтолцооны эрх мэдлийн динамик ба шатлалыг тусгаж бэхжүүлдэг. Хүлээн зөвшөөрөгдсөн улсууд илүү нөлөөтэй, нөөц баялгийн хүртээмжтэй болох бол, хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй, эсвэл хэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөгдсөн улсууд дэлхийн үйл явдлаас гадуурхагдах эрсдэлтэй тулгардаг.

Төрийг хүлээн зөвшөөрөхөд нийгмийн хэм хэмжээ, олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хууль ёсны байдлын талаарх ойлголт нөлөөлдөг. Хүний эрхийг хүндэтгэх, ардчилсан зарчмуудыг баримтлах зэрэг хүлээн зөвшөөрөгдсөн зан үйлийн хэм хэмжээг дагаж мөрддөг улс орнууд хүлээн зөвшөөрөгдөж, дэмжлэг авах магадлал өндөр байдаг.

Төрийг хүлээн зөвшөөрөх нь улс хоорондын дипломат харилцаа холбоог бүрдүүлдэг. Хүлээн зөвшөөрөгдсөн улсууд албан ёсны дипломат сувгууд руу нэвтрэх боломжтой байдаг бол хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй улсууд өөрсдийн ашиг сонирхлыг хэрэгжүүлэхийн тулд албан бус, эсвэл далд, нуугдмал байдлаар явагдана.

Дүгнэж хэлэхэд, төрийг хүлээн зөвшөөрөх нь олон улсын эрх зүйн хүрээнд төрийн эрхийг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөх, олон улсын тогтолцоо дахь өвөрмөц байдал, эрх мэдэл, хэм хэмжээ, дипломат харилцааны өргөн хүрээний нийгмийн динамикийг багтаасан хууль зүйн албан ёсны хийгээд социологийн үйл явцыг хамардаг.

***

Төрийг тодорхойлох орчин үеийн хандлагууд-ЭрэгцүүлэхАсуулт.pdf

Download PDF • 3.04MB

#LawyerBirdie #ХуульчШувуухай #ЭрхЗүйнБлог #ЭрхЗүй #ТөрийнОнол #ТөрийнТухайТөсөөллийнХувьсгал #ТөрийнХөгжил #ТөрийгТодорхойлохОрчинҮеийнХандлагууд #Вебер #ТөрийнТухайТогтсонТомьёолол #ТөрийнШинж

#ЭрхЗүйнОнол #ЛегистХандлага #МВеберийнОнол #ТөрийнГадаадДүрТөрх #ТөрийгИнститутчилэнТодорхойлох #ТөрийнХувьсанӨөрчлөгдөхШинж #ТөрийнТогтвортойШинжЧанар #ТусгаарТогтнол #БүрэнЭрхтБайдал #ХуульЁсныБайдал #ЭрхЗүйПозитивизм #ЗасаглалынМеханизм #ХуульТэнцүүТөр #ТөрийнДинамикШинж #ТөрийнДасанЗохицохЧадвар #НийгмийнГэрээ #МаксВебер #ТөрБолХуульЁсныХүч #ШударгаЁс #ТэгшБайдал #УянХатанЗасаглал #ТогтвортойБайдал