Аристотель “Улс төр” бүтээл, түүний эрх зүйн социологид оруулсан хувь нэмэр

Аристотель "Улс төр"

0:00

Дэлхийн хамгийн агуу философичдын нэг Аристотелийн “Улс төр” нь улс төрийн онол болон социологид гүн гүнзгий нөлөө үзүүлсэн гол бүтээлийн нэг юм. Хэдийгээр энэхүү бүтээл нь эрх зүйн социологид төвлөрөөгүй ч хууль, улс төр, нийгмийн хоорондын харилцааг ойлгоход хамааралтай олон санааг агуулдаг. Тухайлбал, хуулийн мөн чанар, түүний гүйцэтгэх үүрэг, төрийн янз бүрийн дэглэм, шударга ёс ба тэгш байдал, нийгмийн зохион байгуулалтыг дурдаж болно.

Хуулийн мөн чанар

Аристотель нийгмийг өрхөөс эхлээд хот муж хүртэл хэрхэн удирдаж байгааг судалж үзээд хуулийг хэрхэн санаачилж, дагаж мөрдөж болохыг тогтоожээ. Өөрөөр хэлбэл, улс төрийн хүрээнд дэг журмыг сахиулах, шударга ёсыг дэмжихэд хуулийн гүйцэтгэх үүргийн талаар авч үзсэн. Тэрээр сайн хуулиудын онцлог шинж чанаруудыг судалж, зохистой нийгмийг төлөвшүүлэхэд хуулийг хэрэгжүүлэх ач холбогдолтой гэж үзсэн байдаг.

Төрийн дэглэм

Аристотель хаант, язгууртны, ардчилсан зэрэг төрийн янз бүрийн дэглэм байдаг хэмээн ангилж, тэдгээрийн давуу болон сул талуудад дүн шинжилгээ хийсэн. Энэ нь түүний анхааралтай ажиглалт, гүн ухааны дүн шинжилгээг хослуулан, төрийн мөн чанарыг эргэцүүлэн бодож тунгаасны үр дүн юм. Тэрээр дэглэм бүрийн хууль тогтоомж, эрх зүйн институт нь түүний үйл ажиллагааг тодорхойлж, нийгмийн динамик байдалд хэрхэн нөлөөлж байгааг эргэцүүлжээ.

Шударга ёс ба тэгш байдал

Аристотель шударга ёсны тухай ойлголт, түүний хууль, улс төрийн засаглалтай нөхцөлдсөн харилцааг судалсан. Тэрээр хуулийн засаглалд эрх тэгш байхын ач холбогдол, нийгмийн нийтлэг эрх ашгийг тусгах хуулиудын хэрэгцээ шаардлагын талаар авч үзсэн.

Иргэншил ба иргэдийн оролцоо

Аристотель улс төрийн нийгэм дэх иргэдийн гүйцэтгэх үүрэг, тэдний засаглалд оролцох оролцооны ач холбогдлыг судалсан. Тэрээр эрх зүйн орчин нь иргэдийн оролцоотой нийгмийг бүрдүүлэхэд хэрхэн тус дөхөм, эсвэл саад болж болох талаар бичиж үлдээсэн байна.

“Улс төр” бүтээл нь орчин үеийн социологи шинжлэх ухаан болон хөгжихөөс өмнө бүтээгдсэн боловч түүний хууль, улс төр, нийгмийн мөн чанарын талаарх ойлголт нь хожим социологийн сэтгэлгээний үндэс суурь болсон гэж болно. Орчин үеийн эрх зүйн социологичид эрх зүйн тогтолцоо, нийгмийн бүтэц, улс төрийн институт хоорондын харилцаанд дүн шинжилгээ хийхдээ түүхэн дэх хамгийн нөлөө бүхий сэтгэгчдийн нэг Аристотелийн дэвшүүлсэн санааг ашигладаг. Тиймээс “Улс төр” бүтээл нь эрх зүйн социологи, улс төрийн онол сонирхогч хэн бүхэнд өдгөө ч чухал ач холбогдолтой, нөлөө бүхий агуу бүтээл хэвээр байна.

Ж.Танан

Зүүлт тэмдэглэл

Сонгодог эртний үеийн төлөөлөгчдийн нэг, Грекийн гүн ухаантан, эрдэмтэн Аристотель МЭӨ IV зуунд амьдарч байжээ. Тэрээр Афин дахь Платоны Академийн хамгийн алдартай сурагч байсан бөгөөд түүний зохиол бүтээлүүд нь эцсийн дүндээ өрнөдийн философийн цогц тогтолцоог бүрдүүлсэн юм. Түүний бүтээлүүд нь судалгааны зөвхөн нэг чиглэлээр хязгаарлагдаагүй, физик, биологи, метафизик, логик, ёс зүй, гоо зүй, риторик, хэл шинжлэл, улс төр, засгийн газар зэрэг төрөл бүрийн салбаруудыг хамардаг.

Улс төр гэдэг үг нь Грекийн “polis” буюу хот гэсэн үгнээс гаралтай бөгөөд хоттой холбоотой зүйл гэсэн утгатай. Эрт дээр үед хүн ам цөөхөн байсан ба хотыг хамгийн дээд түвшний нийгэм гэж үздэг байсан учраас хот нь улс төрийн асуудлыг хэлэлцэхэд хамгийн их хамааралтай байв.

Аристотелийн "Улс төр" бүтээл нь найман боть бөгөөд тус бүр бүлгүүдэд хуваагддаг.

Аристотель “Улс төр”

#ЭрхЗүйнСоциологи #АристотельУлсТөр #ЭрхЗүй #ХуульчШувуухай #LawyerBirdie #ЭрхЗүйнБлог #Аристотель #УлсТөр #ХуулийнМөнЧанар #ТөрийнДэглэм #ШударгаЁс #ТэгшБайдал #ГрекийнГүнУхаантан #ПлатоныАкадеми #ӨрнөдийнФилософи #Физик #Биологи #Метафизик #Логик #ЁсЗүй #ГооЗүй #Риторик #ХэлШинжлэл #УлсТөр #ЗасгийнГазар #НийгмийнМөнЧанар #ЭрхЗүйнТогтолцоо #НийгмийнБүтэц #УлсТөрийнИнститут #ЭрхЗүйнОрчин #ИргэдийнОролцоо #Засаглал #НийгмийнНийтлэгЭрхАшиг #ТөрийнДэглэм #ХаантДэглэм #ЯзгууртныДэглэм #АрдчилсанДэглэм #ГүнУхаан #ШударгаЁс #ТэгшБайдал #ХуулийнГүйцэтгэхҮүрэг